Παγκοσμίως, τα ιχθυαποθέματα (απόθεμα είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε τον πληθυσμό ενός είδους ψαριού υπό εκμετάλλευση) μειώνονται. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δύο στα τρία ιχθυαποθέματα είναι υπεραλιευμένα ενώ είδη όπως ο μπακαλιάρος του Ατλαντικού και ο ερυθρός τόνος υπεραλιεύονται εδώ και δεκαετίες. Στη Μεσόγειο, 1,5 εκατ τόνοι ψαριών αλιεύονται ετησίως, 83% των τόνων και των ξιφιών που αλιεύονται είναι υπομεγέθη (δηλαδή κάτω από το επιτρεπόμενο μέγεθος), ενώ κατέχει τα …πρωτεία με 82% των ιχθυαποθεμάτων της να είναι υπεραλιευμένα.
Παγκοσμίως, η αλιεία αποτελεί το πιο σημαντικό εμπορεύσιμο προϊόν και 3 δισεκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο, βασίζονται στα αλιεύματα ως πηγή πρωτεΐνης. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, η αλιεία, είναι μία από τις σημαντικότερες ανθρώπινες δραστηριότητες ενώ είναι και απόλυτα συνυφασμένη με την ελληνική κοινωνία. Στη χώρα μας δραστηριοποιούνται περίπου 24.000 ψαράδες. Το 96,4% είναι παράκτιοι αλιείς, και τα σκάφη τους δραστηριοποιούνται στην παράκτια ακτογραμμή και στη νησιωτική ζώνη. Σε ότι αφορά τη μέση αλιεία, οι δύο τύποι αλιείας είναι η αλιεία με γρι γρι και η μηχανότρατα (με αριθμό σκαφών περίπου 600 επί του συνόλου των περίπου 16.000 πανελλαδικά).
Η δράση μας – Υπεύθυνη Αλιεία
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Υπεύθυνη Αλιεία», δουλεύουμε μαζί με τους αλιείς, την πολιτεία, τους επιστήμονες, τις επιχειρήσεις, αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων. Είναι πολύ σημαντικό να αλλάξει ο τρόπος διαχείρισής τους, προκειμένου να ανακάμψουν τα ιχθυαποθέματα και να μπορέσουμε να εγγυηθούμε υγιή οικοσυστήματα για τις μελλοντικές γενιές.
Προγράμματα βελτίωσης βιωσιμότητας αλιευτικών στόλων
Το WWF σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να βοηθήσει τους αλιευτικούς στόλους που επιθυμούν να βελτιώσουν τη βιωσιμότητά τους, καθώς και τους εμπόρους και τους καταναλωτές που ενδιαφέρονται για βιώσιμα αλιεύματα, δραστηριοποιείται σε προγράμματα βελτίωσης βιωσιμότητας αλιευτικών στόλων. Στόχος αυτών των προγραμμάτων είναι να φθάσει ο εκάστοτε στόλος σε επίπεδο πιστοποίησης, σύμφωνα με τα προτύπα του Marine Stewardship Council (MSC), και ιδανικά να κατοχυρώσει την ίδια την πιστοποίηση.
Το MSC είναι ένας διεθνής οργανισμός πιστοποίησης, σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και τη βιωσιμότητά αλιευτικών στόλων, με βάση τον κώδικα συμπεριφοράς του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων (FAO) για μία υπεύθυνη αλιεία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 238 πιστοποιημένοι στόλοι στον κόσμο (κανένας από αυτούς στη Μεσόγειο). Τα οφέλη για τους αλιείς συνίστανται στο συγκριτικό πλεονέκτημα που παρέχει το MSC με το να πιστοποιεί τη βιωσιμότητα ενός στόλου, αλλά και την ιχνηλασιμότητα ενός ψαριού, και το επικοινωνιακό και εμπορικό όφελος που προκύπτει από αυτά, λόγω της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης στην αγορά για βιώσιμα αλιεύματα.
Το 2013, το WWF Ελλάς και η ΑΒ Βασιλόπουλος, ξεκίνησαν , σε συνεργασία με τους αλιείς της εταιρίας εμπορίας ψαριών «Μανιός» και το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας, το πρόγραμμα βελτίωσης βιωσιμότητας γριγρί στην περιοχή της Καβάλας. Πρόκειται για το πρώτο τέτοιο πρόγραμμα στην Ελλάδα, αλλά και στη Μεσόγειο, που αποσκοπεί στην επίτευξη της βιωσιμότητας γριγρί της Καβάλας που αλιεύουν γαύρο και σαρδέλα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι αποτέλεσμα μίας συνεργασίας του WWF Ελλάς με την ΑΒ Βασιλόπουλος από το 2011, σχετικά με την αξιολόγηση των αλιευμάτων που προμηθεύεται η ΑΒ και την ανάπτυξη στρατηγικής για τη βιωσιμότητά τους.
Στόχος μας είναι η δημιουργία αντίστοιχων προγραμμάτων και η βελτίωση της βιωσιμότητας και άλλων αλιευτικών στόλων στη χώρα μας.
Κοινή Αλιευτική Πολιτική
Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική παρέχει στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης της αλιείας. Σε συνεργασία με το European Policy Office του WWF στις Βρυξέλλες, τα υπόλοιπα γραφεία του WWF στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και την πρωτοβουλία του WWF για μία «έξυπνη αλιεία» (Smart Fishing Initiative), δραστηριοποιούμαστε σε πολιτικό επίπεδο πιέζοντας για μία πιο βιώσιμη αλιεία στη Μεσόγειο και την Ευρώπη, και ειδικότερα με θέματα όπως η Παράνομη, Λαθραία και Άναρχη Αλιεία και η εφαρμογή του Μεσογειακού Κανονισμού Αλιείας 1967/2006.
Η πρώτη μεταρρύθμιση της έγινε το 2002 και είχε ως πρωταρχικό στόχο την εξασφάλιση της βιώσιμης εκμετάλλευσης των αλιευτικών πόρων και ενός σταθερού εισοδήματος για τους αλιείς. Το 2009, ξεκίνησε η τελευταία μεταρρύθμιση η οποία θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2013. Το WWF πίεσε για συγκεκριμένα μέτρα στα πλαίσια της αναθεώρησης της ΚΑλΠ, τα οποία ανάμεσα σε άλλα, θα εξασφάλιζαν την υγιείς πληθυσμούς ψαριών έως το 2020, την θέσπιση μακροπρόθεσμων σχεδίων διαχείρισης, τη συνδιαχείριση κ.α. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για ένα βήμα προς την ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων, οι Υπουργοί της Ευρώπης καταδίκασαν με τις αποφάσεις τους το μέλλον των ιχθυοαποθεμάτων και των αλιέων.
Επίσης, συμμετέχουμε στην επιτροπή παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας (Ε.Π.ΑΛ.), το οποίο αποτελεί το εθνικό χρηματοδοτικό εργαλείο του Ευρωπαϊκού Ταμείο Αλιείας της ΚΑλΠ.
