Σε μια κίνηση που προκαλεί ανατριχίλα στον κόσμο του σινεμά, η Netflix ανακοίνωσε χθες, 5 Δεκεμβρίου, τη συμφωνία εξαγοράς του στούντιο κινηματογράφου και της υπηρεσίας streaming της Warner Bros. Discovery (WBD) σε αξία 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η εξέλιξη αυτή, που ξεπέρασε ανταγωνιστικές προσφορές από εταιρείες όπως η Paramount/Skydance και η Comcast, βάζει σε κίνδυνο το μέλλον της παραδοσιακής κινηματογραφικής εμπειρίας, προκαλώντας πανικό στους ιδιοκτήτες αιθουσών και έντονες αντιδράσεις από τον κλάδο.
Η συμφωνία έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την παγκόσμια βιομηχανία του κινηματογράφου, η οποία ακόμη παλεύει να συνέλθει από τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού και τις πρόσφατες απεργίες στο Χόλιγουντ. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ενσωμάτωση της Warner Bros. – ενός από τα πιο ιστορικά στούντιο του Χόλιγουντ, υπεύθυνου για cult classics όπως το The Matrix, το Harry Potter και το Dune – στο “streaming first” μοντέλο της Netflix μπορεί να σημάνει το τέλος μιας εποχής για τις σκοτεινές αίθουσες.
Οι ιδιοκτήτες κινηματογράφων δεν κρύβουν τον τρόμο τους. “Δεν είναι μυστικό ότι αυτό ήταν πιθανώς το λιγότερο επιθυμητό αποτέλεσμα για πολλούς ιδιοκτήτες κινηματογράφων”, δήλωσε ο Shawn Robbins, διευθυντής αναλυτικών δεδομένων στη Fandango και ιδρυτής της Box Office Theory. “Μπορεί να είναι μία από τις πιο σημαντικές ημέρες στην ιστορία του κλάδου, αλλά θα μπορούσε ακόμα να αποτελέσει μια εποικοδομητική καμπή για τον κινηματογράφο, αν η Netflix τιμήσει τις πρώτες ενδείξεις ότι θα διατηρήσει το επιχειρηματικό μοντέλο της θεατρικής διανομής”.
Η Cinema United, η μεγαλύτερη παγκόσμια εμπορική ένωση εκμεταλλευτών κινηματογράφων, εξέδωσε ανακοίνωση καταδίκης, χαρακτηρίζοντας την εξαγορά “άνευ προηγουμένου απειλή για τον παγκόσμιο κλάδο των κινηματογραφικών αιθουσών”. Ο CEO της, Michael O’Leary, τόνισε: “Οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της εξαγοράς θα επηρεάσουν τις αίθουσες από τα μεγαλύτερα πολυκινηματοθέατρα, έως τους ανεξάρτητους κινηματογράφους που διαθέτουν μία μόνο οθόνη σε μικρές πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλο τον κόσμο”. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η συμφωνία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των εσόδων από εισιτήρια κατά 25% στις ΗΠΑ, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο μικρότερες αλυσίδες και ανεξάρτητα σινεμά.
Η ένωση σχεδιάζει να κινητοποιηθεί σε όλα τα επίπεδα: από ομοσπονδιακές και πολιτειακές ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ μέχρι διεθνείς οργανισμούς. “Θα χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο στη διάθεσή μας, επειδή πιστεύουμε ότι μια συμφωνία αυτού του μεγέθους και με τις πιθανές επιπτώσεις της είναι κάτι που όλες οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά”, πρόσθεσε ο O’Leary.
Συνέπειες: Λιγότερες Ταινίες, Συντομότερα Παράθυρα
Οι φόβοι εστιάζονται σε δύο βασικά σημεία: τη μείωση του αριθμού των ταινιών που θα κυκλοφορούν αποκλειστικά στις αίθουσες και τη συρρίκνωση των “παραθύρων” – δηλαδή του χρόνου μεταξύ της πρεμιέρας σε αίθουσες και της διαθεσιμότητας σε streaming. Πριν την πανδημία, τα παράθυρα κυماίνονταν από 70 έως 90 ημέρες, ενώ σήμερα έχουν μειωθεί σε 30-45. Η Netflix, ωστόσο, προτιμά “zero window” για τις δικές της παραγωγές, με ελάχιστες εξαιρέσεις μόνο για λόγους βραβείων Όσκαρ.
Ιστορικά, παρόμοιες συγχωνεύσεις έχουν μειώσει δραστικά την παραγωγή. Η εξαγορά της 20th Century Fox από τη Disney το 2019, για παράδειγμα, οδήγησε σε λιγότερες ταινίες για θεατρική διανομή. “Αν κοιτάξετε το ζήτημα ιστορικά, όταν παραδοσιακά στούντιο απορροφώνται από άλλους φορείς – ακόμη και όταν αυτοί οι φορείς είναι επίσης παραδοσιακά στούντιο – ο αριθμός των ταινιών που παράγονται για θεατρική διανομή μειώνεται”, σχολίασε ο O’Leary.
Η βιομηχανία, που ακόμη δεν έχει επιστρέψει στα προ-πανδημίας επίπεδα εσόδων, βλέπει στην εξαγορά μια “ασφυξία” της αγοράς. Μια ανοιχτή επιστολή στελεχών του κλάδου προς το Κογκρέσο των ΗΠΑ επισημαίνει τις οικονομικές και θεσμικές επιπτώσεις, ενώ επιχειρηματίες όπως η Alicia Reese από την Wedbush τονίζουν ότι τα υφιστάμενα συμβόλαια μέχρι το 2029 πρέπει να τηρηθούν – αλλά το μέλλον παραμένει αβέβαιο.
Η Θέση της Netflix: “Δεν Είμαστε Εναντίον των Αιθουσών”
Από την πλευρά της Netflix, ο συν-CEO Ted Sarandos προσπαθεί να καθησυχάσει τα πνεύματα. “Οι προγραμματισμένες κυκλοφορίες της Warner Bros. θα συνεχίσουν να πηγαίνουν στις αίθουσες μέσω της Warner Bros.”, δήλωσε, προσθέτοντας ότι σκοπεύει να συναντηθεί με ιδιοκτήτες κινηματογράφων για να εξηγήσει τις αλλαγές. “Έχουμε κυκλοφορήσει περίπου 30 ταινίες στις αίθουσες φέτος, οπότε δεν είναι ότι είμαστε αντίθετοι με τις αίθουσες. Αυτό στο οποίο αντιτίθεμαι κυρίως είναι τα μεγάλα αποκλειστικά παράθυρα, τα οποία δεν θεωρούμε ιδιαίτερα φιλικά προς τον καταναλωτή”.
Ωστόσο, η φιλοσοφία της Netflix παραμένει ξεκάθαρη: “Ο πρωταρχικός μας στόχος είναι να φέρουμε τις ταινίες πρώτης προβολής στα μέλη μας, επειδή αυτό αναζητούν”. Οι ταινίες της πλατφόρμας θα συνεχίσουν να έχουν σύντομη παρουσία στις αίθουσες μόνο αν χρειάζεται, ενώ η Warner Bros. δεσμεύεται να διατηρήσει τις “κλασικές” κυκλοφορίες της. “Το μόνο που μπορεί να κάνει ο κλάδος των αιθουσών είναι να πάρει τη Netflix στην κάθοδό της”, σχολίασε ένας ανώνυμος επιχειρηματίας. “Τώρα, σημαίνει αυτό παράθυρο μία εβδομάδας, τεσσάρων εβδομάδων ή κανένα παράθυρο; Η Netflix θα πρέπει να αλλάξει ριζικά τη φιλοσοφία της. Μένει να δούμε. Δεν είναι καλή εξέλιξη για τον κλάδο των αιθουσών”.
Τι Σημαίνει Αυτό για το Μέλλον;
Η εξαγορά αυτή δεν είναι απλώς μια εμπορική συναλλαγή – είναι μια στροφή προς το ψηφιακό μέλλον που μπορεί να αλλάξει ριζικά την εμπειρία του σινεμά. Για τους λάτρεις της μεγάλης οθόνης, η απειλή είναι υπαρκτή: λιγότερες πρεμιέρες, μικρότερα έσοδα και πιθανώς λιγότεροι ανεξάρτητοι χώροι. Ωστόσο, αν η Netflix πράγματι τιμήσει τις δεσμεύσεις της, ίσως δούμε μια υβριδική εποχή όπου αίθουσες και streaming συνυπάρχουν αρμονικότερα.
Ο κλάδος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις επόμενες κινήσεις, ενώ ρυθμιστικές έρευνες μπορεί να καθυστερήσουν τη συμφωνία. Μέχρι τότε, το ερώτημα παραμένει: Είναι πράγματι το τέλος μιας εποχής, ή η αρχή μιας νέας, πιο προσιτής κινηματογραφικής πραγματικότητας;
