Διευρύνονται πλέον ξανά, τόσο το “υπερπλεόνασμα” του Κρατικού Προϋπολογισμού –που μειωνόταν τους προηγούμενους μήνες λόγω εκλογών και εκτάκτων παροχών- όσο και τα «όπλα» της νέας κυβέρνησης έναντι των πιστωτών της χώρας, όχι μόνον για να αποφύγει πιέσεις για πρόσθετα μέτρα λιτότητας φέτος ή το 2020, αλλά και για να διεκδικήσει χαλάρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής -δηλαδή μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα- για την οποία δεσμεύθηκε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Το μεγαλύτερο «όπλο» είναι η μεγάλη μείωση των κρατικών δαπανών ( 4,3 δισ. ευρώ αντί 4,75 δισ. ευρώ τον Ιούλιο ή -10% έναντι του μηνιαίου στόχου) αλλά και η βοήθεια της ΕΕ (644 εκατ. ευρώ που εισέπραξε η χώρα ως επιστροφές ANFA’s και SMP’s από τις Ευρωπαϊκές Κεντρικές Τράπεζες) η οποία όμως, όπως υπαγόρευε το Μνημόνιο, δεν προσμετράται -ακόμα και τώρα- στα πλεονάσματα του Προϋπολογισμού.
Με βάση τις ανακοινώσεις του υπουργείου Οικονομικών για τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού:
- Το “υπερπλεόνασμα” στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου ανήλθε σε 2,582 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε σε 1,779 δισ. ευρώ ενώ ο στόχος ήταν να έχει προκύψει πρωτογενές έλλειμμα 803 εκατ. ευρώ. Τον προηγούμενο μήνα (Ιούνιο) η αντίστοιχη υπέρβαση του στόχου ήταν στα 1,955 δισ. ευρώ, μετά τη «βουτιά» που σημείωσε (από 2,367 δισ. ευρώ τον Μάιο).
- Η υπέρβαση έναντι των στόχων, από μόνη της, δεν αποτελεί «όπλο» διαπραγμάτευσης ή αποφυγής πιέσεων, γιατί κατά το μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται σε ευκαιριακά και μη επαναλαμβανόμενα έσοδα (κυρίως δηλαδή σε έσοδα 1,1 δισ. ευρώ από την επέκταση παραχώρησης του “Ελ. Βενιζέλος” αλλά και στα επιπλέον 982 εκατ. ευρώ που εκτάκτως η Κομισιόν επέτρεψε να προϋπολογιστούν για φέτος ως αναδρομικά ενστόλων και ειδικών μισθολογίων του 2018, αλλά ουσιαστικά αυτά “πάτσισαν” με την έκτακτη “13η Σύνταξη” τον Μάιο που κόστισε 971 εκατ. ευρώ).
- «Όπλο» όμως είναι ότι, κατά τον μήνα Ιούλιο και ανεξάρτητα από τους παραπάνω συγκυριακούς παράγοντες, τα προσωρινά στοιχεία δείχνουν πολύ καλή πορεία τόσο των εσόδων, όσο και των δαπανών:
Α) Τα συνολικά έσοδα τον Ιούλιο ξεπέρασαν τα 5,1 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υπέρβαση κατά 287 έναντι του μηνιαίου στόχου. Η ακριβής αιτία της υπέρβασης θα καταγραφεί σε περίπου 10 μέρες στα αναλυτικά στοιχεία Ιουλίου που θα δημοσιεύσει το υπουργείο Οικονομικών.
Β) Οι δαπάνες του μηνός Ιουλίου ήταν 436 εκατ. ευρώ μικρότερες από τον μηνιαίο στόχο. Το από πού κόπηκαν δαπάνες θα αποκαλυφθεί μεν την ερχόμενη εβδομάδα, αλλά ήδη σωρευτικά τα στοιχεία 7μήνου δείχνουν:
i) Μείωση πληρωμών για τόκους κατά 189 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Ενισχύεται έτσι και το επιχείρημα που θέλει να προβάλει η Αθήνα ότι εφόσον τα επιτόκια ομολόγων πέφτουν μετεκλογικά και η χώρα μπορεί να πληρώνει λιγότερα για τόκους, δεν χρειάζεται να επιτυγχάνει συνεχώς τα τόσο υψηλά πλεονάσματα (3,5% και άνω).
ii) Η υποεκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 163 εκατ. ευρώ (ή σχεδόν 15% λιγότερα από τα σχεδιαζόμενα στον Προϋπολογισμό). Βρυξέλλες και Αθήνα συμφωνούν πλέον ότι αυτή η υστέρηση πρέπει να σταματήσει, αφού συνιστά «διπλοεγγραφές δαπανών» (“double booking of expenditures” όπως κατέγραφαν οι θεσμοί στην τελευταία έκθεσή τους της 5ης Ιουνίου 2019) δηλαδή γίνονταν επί μια 4ετία κυρίως για πλασματική λογιστική.
Αναλυτικά ολόκληρη η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών έχει ως εξής:
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.851 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4.628 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2.148 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 1.779 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 803 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 926 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 28.605 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.150 εκατ. ευρώ ή 8,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.
Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:
• Είσπραξη ποσού 1.119 εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.
• Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 31.117 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.402 εκατ. ευρώ ή 8,4% έναντι του στόχου.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.511 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 253 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.259 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.147 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 247 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Ιούλιο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.155 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 209 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.638 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 287 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 93 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 25 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Ιουλίου 2019 ανήλθαν σε 483 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 79 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (404 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2019 ανήλθαν στα 30.456 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 627 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (31.083 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:
α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 189 εκατ. ευρώ,
β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 163 εκατ. ευρώ και
γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 277 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.
Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Ιούλιο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).
Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης.
Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1.409 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:
α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.201 εκατ. ευρώ κυρίως για την χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,
β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 557 εκατ. ευρώ και
γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 588 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 826 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, τον Ιούλιο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.319 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 436 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.
